[2] Het klimaat van Albanië

Qua klimaat is Albanië misschien niet een land van uitersten, maar er bestaan wel degelijk lokale verschillen. De klimatologische omstandigheden van het land worden 'gestuurd' door het landschap. Het zuidelijke en westelijke deel van Albanië hebben een typische Mediterraan klimaat, terwijl de noordelijke en oostelijke delen juist weer een typisch landklimaat hebben. Die verschillen zijn het gevolg van het bergachtige landschap.

Olijfbomen staan voornamelijk in die delen met het Mediterrane klimaat, al zul je enkele verdwaalde exemplaren ook wel elders in het land kunnen aantreffen. De aanplant volgt in de gebieden met het landklimaat vooral de valleien van de rivieren die in Albanië van oost naar west stromen. In die valleien kan de olijfboom tot op een hoogte van zo'n 600 meter levensvatbaar zijn en een jaarlijkse oogst van olijven opleveren. Daarboven wordt het ze te fris.

Genetisch onderzoek aan Albanese olijven heeft aan het licht gebracht dat er 22 verschillende inheemse cultivars bestaan die strikt verdeeld zijn over zes regio's: Berat, Elbasan, Kruja, Lezha, Tirana en Vlorë[1].

Al die cultivars hebben exotisch klinkende namen, namelijk Boç, Frëng, Kalinjot, Karre, Kushan, Kotruvs, Kokërrmadh Berati, Mixan, Kokërrmadh Elbasani, Micka, Krips, Managjel, Nisjot, Peperri, Ulli deti, Ulli i zi, Ulli bardhë Lezha, Sterbjak, Ulli i kuq, Bardhi Kruja, Bardhi Tirana (Bianco di Tirana) en Ulli i bardhë Berati. Alle andere benamingen, die je tegen kunt komen, zijn slechts locale variaties op die oervormen.

Dat er zoveel inheemse cultivars in Albanië worden aangetroffen is een belangrijke aanwijzing dat olijven al millennia in het land worden aangeplant. Daarin verschilt Albanië in niets van alle andere landen rondom de Middellandse Zee. Het lange isolement van het land heeft echter voor de olijven juist voor een positief effect gezorgd. De locale varianten zijn nooit vervangen door cultivars die mogelijk meer opbrengst zouden kunnen opleveren of meer appeleren aan de 'westerse smaak'.

De smaak van de Albanese extra vierge olijfolie (vaj ulliri ekstra i virgjer) is daarom vermoedelijk het beste te vergelijken met die van de olijfolie in de Klassieke Oudheid: puur en krachtig.

Bestel je Albanese Aljeta extra vierge olijfolie hier.

[1] Topi et al: Olive Oil Production in Albania, Chemical Characterization, and Authenticity in Olive Oil: New Perspective and Applications - 2022