[6] 2023 wordt een 'off-jaar' voor Albanese olijven

Het oogstjaar 2022 was, zoals de Engelsen zo mooi kunnen zeggen, een bumper year voor Albanese olijven en dus ook voor hun olijfolie. Zo'n bumper year wordt in het Nederlands soms een mastjaar genoemd.

Een mastjaar is in de bosbouw de term voor het verschijnsel waarin loofbomen meer vrucht dragen dan gemiddeld. Een mastjaar komt zo'n beetje eens in de vier jaar voor.

Waar komt de term 'mast' in deze benaming vandaan, zo zul je jezelf op dit moment ongetwijfeld afvragen. Het is een oeroud woord, dat verwant is aan '(vet)mesten' met de betekenis van '(veel) eikels en beukennoten als varkensvoer’. Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor de wildstand, aangezien er een overvloed aan voedsel is geweest, zal de populatie van bijvoorbeeld wilde zwijnen het volgende voorjaar sterk kunnen toenemen.

Maar zoveel vruchten produceren kost een boom enorm veel energie en het volgende jaren betaalt hij daarvoor de prijs met zogenaamde beurtjaren, waarin er weinig of geen vruchten aan de boom komen.

Dat proces van mastjaren en beurtjaren komt ook bij olijfbomen voor, maar niet op dezelfde manier als bij andere loofbomen het geval is. Olijfbomen hebben namelijk een tweejarige cyclus die men 'on' en 'off' noemt.

In het Spaans noemt men dit fenomeen véceria, afgeleid van het woord verera, wat zoiets betekent als 'om en om'. Het woord wordt bijvoorbeeld ook gebruikt bij gemeenschappelijke kuddes schapen, waarbij dorpsbewoners 'om en om' de wacht houden. Bij olijfbomen beschrijft véceria de cyclus van mastjaren en beurtjaren. Een grote olijfoogst in het ene jaar (het mastjaar) wordt het daarop volgende jaar meestal gevolgd door een lage productie als gevolg van de uitputting van de olijfboom (het beurtjaar). De olijfboom neemt een jaar de tijd om weer op krachten te komen.

In 2022 zat voor de Albanese olijfbomen alles mee. De meeste olijfbomen hadden een 'on-jaar' en er waren bovendien prachtige weersomstandigheden met precies genoeg neerslag op de juiste momenten. Dat alles zorgde voor perfecte groeicondities voor de olijfbomen. Die olijfbomen konden dus veel, heel veel olijven produceren.

Maar die overdaad aan olijven in 2022 vergde zoveel energie van die olijfbomen dat er voor het oogstjaar 2023 heel wat minder olijven beschikbaar zullen komen voor de Albanese extra vierge olijfolie.

De binnenlandse vraag zal naar verwachting ongeveer gelijk blijven. Voor de export zal er daardoor echter fors minder olijfolie beschikbaar komen, al lijkt dat een minder groot probleem te zijn dan het in eerste instantie lijkt. Vorig jaar konden de Albanese olijfboeren hun olijfolie soms slechts tegen bodemprijzen (of zelfs onder de kostprijs) kwijt aan voornamelijk Italiaanse handelaren. Er ontstond dus in 2023 een nieuwe balans met hogere prijzen voor de extra vierge olijfolie die ten goede zal komen aan de Albanese economie.

Koop je Albanese Aljeta extra vierge olijfolie hier.