[31] De Spaanse Paradox verklaard

We hebben het op deze plaats al eerder gehad over de bekende Franse Paradox, waarbij we aantoonden dat de vermoedelijke oorzaak van deze tegenstelling te verklaren was door het gebruik van olijfolie (in het zuiden) en boter (in het noorden) van Frankrijk.

Maar er bestaat ook een veel minder bekende tegenstelling: de Spaanse Paradox. In Spanje krijgt de bevolking steeds meer te maken krijgt met omstandigheden die hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken. Denk aan veranderingen in dieet, gebrek aan lichaamsbeweging, de effecten van roken, socio-economische stressfactoren en economische onzekerheden.

De paradox in cijfers: meer risicofactoren, minder sterfte
De prevalentie van deze risicofactoren voor hart- en vaatziekten is in Spanje de afgelopen jaren geleidelijk toegenomen, hoewel de morbiditeit en mortaliteit in verband met die hart- en vaatziekten, vreemd genoeg, niet zijn meegestegen. Dit verschijnsel noemt men de Spaanse Paradox.

Er zijn dus wel meer mensen met hart- en vaatproblemen, maar er overlijden een stuk minder aan dan je zou verwachten op basis van de gegevens van andere landen. Wat kan de oorzaak van deze opmerkelijke loskoppeling zijn, zo vroegen wetenschappers zich terecht af.

Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van extra vierge olijfolie je hart en bloedvaten kennelijk blijft beschermen tegen de ernstigste gevolgen van die cardiovasculaire problemen[1].

Dus, ondanks het feit dat men in Spanje (en in andere Mediterrane landen) steeds ongezonder leeft, heeft extra vierge olijfolie nog steeds een essentiële beschermende rol voor je hart- en bloedvaten.

Daling in consumptie van traditionele Mediterrane voeding
Vooral kinderen en jongeren volgen het traditionele voedingspatroon steeds minder. Gegevens van het Spaanse Ministerie van Landbouw, Visserij en Voeding laten zien dat de consumptie per persoon van belangrijke Mediterrane producten tussen 2000 en 2023 stevig is gedaald. De grootste afnames zijn te zien bij vers brood, wijn, vis, zeevruchten, granen en extra vierge olijfolie. Ook de consumptie van peulvruchten, rood vlees, vers fruit, verse groenten en rijst is behoorlijk afgenomen [Bron].

Deze veranderingen in consumptie hebben vooral te maken met een verminderde naleving van traditionele voedingspatronen. Factoren zoals gemak (fast food, ultra bewerkt voedsel), minder tijd voor koken, hogere prijzen voor levensmiddelen en nieuwe voedseltrends, vaak verspreid via sociale media, spelen hierbij een rol.

[1] Soriguer et al: Mediterranean diet and the Spanish paradox. A hypothesis in Medical Hypotheses – 2013. Zie hier.

Koop je Albanese Aljeta extra vierge olijfolie hier.